Zawód inżyniera jakości dość często utożsamiany jest ze stanowiskiem kontrolera ds. jakości. Pomimo bardzo zbliżonego nazewnictwa, obie profesje różnią się od siebie znacząco, zwłaszcza w zakresie poziomu wymaganej wiedzy i wykształcenia. W praktyce najczęściej sytuacja przedstawia się następująco: kontroler jakości czuwa nad przestrzeganiem norm jakościowych, natomiast inżynier jakości zajmuje się opracowywaniem tychże norm.
Inżynier jakości odpowiedzialny jest za rozwiązywanie wszelkich problemów związanych z jakością, zarówno podczas procesu produkcyjnego, jak i już w gotowym produkcie. Musi przy tym pamiętać o wykonywaniu odpowiedniej dokumentacji. Opracowuje plany kontrolne, uczestniczy w audytach oraz utrzymuje kontakty z dostawcami.
Niezbędne w zakresie jego obowiązków są działania analityczne – inżynier jakości musi prawidłowo interpretować otrzymywane sprawozdania i reklamacje i dostosować działania naprawcze (bądź zapobiegawcze) w odniesieniu do poczynionych wniosków. Wymaga to współpracy z wieloma działami firmy.
Praca inżyniera jakości to nie tylko projektowanie, to również podejmowanie ważnych decyzji, np. o dopuszczeniu do produkcji. Polega również na szkoleniu kontrolerów.